Pozbawienie praw rodzicielskich

Pozbawienie praw rodzicielskich obojga lub jednego z rodziców, a także ochrona interesów rodzica

Pozbawienie praw rodzicielskich następuje wyłącznie w drodze postępowania sądowego. Ustawodawstwo Ukrainy nie przewiduje możliwości samodzielnego zrzeczenia się praw rodzicielskich, można to uczynić wyłącznie przez sąd. Nasi specjaliści świadczą następujące usługi prawne:

• pozbawienie praw rodzicielskich oraz usługi związane z ograniczeniem i przywróceniem praw rodzicielskich;
• kwestionowanie ojcostwa, macierzyństwa;
• pomoc w sporządzaniu pozwów do sądu;
• ochrona interesów klienta w sądzie;

Napisz do nas

Natalia Czacskis Starszy partner

1.  
2.  
3.  
4.  
5.  
6.  
7.  
8.  

‹ ›

Pozew o pozbawienie praw rodzicielskich mogą złożyć kompetentne organy i instytucje (często wobec rodzin dysfunkcyjnych), jeden z rodziców, opiekunowie, kuratorzy, osoba, z którą dziecko mieszka, prokurator, a także samo dziecko, pod warunkiem ukończenia 14 lat.

W praktyce wiele matek często stara się skorzystać z takiej możliwości, aby ostatecznie zerwać wszelkie więzi z ojcem swojego dziecka (np. chcą wyjechać z dzieckiem za granicę, a ojciec nie wyraża zgody na wyjazd dziecka).

Niektórzy ojcowie wcale nie potrzebują dziecka, mogą regularnie płacić alimenty, ale zupełnie nie uczestniczyć w życiu dziecka. Wówczas była żona nie ma innego wyjścia, jak zwrócić się do instancji sądowej.

Pozbawienie praw rodzicielskich następuje wyłącznie w trybie sądowym. W praktyce często pojawia się pytanie: „Po co iść do sądu, jeśli ojciec sam chce zrezygnować z dziecka i jest gotów napisać oświadczenie o zrzeczeniu się?” Jednak ustawodawstwo Ukrainy nie przewiduje zrzeczenia się praw rodzicielskich — jest to wyłączna kompetencja sądu. W społeczeństwie powstało pojęcie „zrzeczenie się dziecka” w związku z następującą sytuacją. W punkcie 3 art. 122 Kodeksu rodzinnego Ukrainy przewidziana jest możliwość złożenia wspólnego oświadczenia małżonków (lub byłych małżonków w przypadku, gdy dziecko urodziło się w ciągu 10 miesięcy po ustaniu ich małżeństwa) o nieuznawaniu małżonka za ojca dziecka. Takie wspólne oświadczenie może zostać uwzględnione tylko jeśli matka dziecka wraz z innym mężczyzną złoży oświadczenie o uznaniu go za ojca dziecka. W przypadku, gdy mężczyzna jest już wpisany jako ojciec dziecka, w żaden sposób nie może się od niego zrzec i powstaje konieczność zwrócenia się do sądu.

Sąd może pozbawić praw rodzicielskich względem dziecka, tj. osoby, która nie ukończyła 18 lat.

Kodeks rodzinny Ukrainy (art. 164) przewiduje wyczerpującą listę podstaw do pozbawienia praw rodzicielskich:

Ale nie należy sądzić, że jeśli istnieje choć jedna podstawa do pozbawienia ojca lub matki praw rodzicielskich, sąd od razu wyda takie orzeczenie. Ponieważ pozbawienie praw rodzicielskich jest środkiem ostatecznym, w praktyce sądy bardzo niechętnie podejmują takie zdecydowane kroki. Takie postępowania sądowe zwykle nie kończą się jednym posiedzeniem. Sędzia musi bardzo dokładnie zbadać wszystkie dowody dołączone do sprawy, które bezpośrednio potwierdzają daną podstawę.

W Ukrainie pozbawienie praw rodzicielskich ojca-cudzoziemca odbywa się wyłącznie przez sąd i zakłada przyznanie matce wyłącznej pieczy nad dzieckiem. Procedurę pozbawienia praw rodzicielskich można przeprowadzić nawet bez obecności ojca na rozprawie. Chodzi o to, że wezwanie na posiedzenie wysyłane jest na ostatnie miejsce zameldowania cudzoziemca. Jeśli dwukrotnie z rzędu zostanie zwrócone bez adnotacji o doręczeniu, sąd ma prawo wydać orzeczenie zaocznie. Również można pozbawić ojca praw, jeśli zgodzi się na to, po udowodnieniu jego niedbałego stosunku do dziecka, złego wpływu na nie lub niewykonywania bezpośrednich obowiązków rodzicielskich.

Na pierwszy rzut oka może być niejasne, jakie korzyści daje pozbawienie praw i jakie możliwości otwierają się po uwzględnieniu pozwu. Przyczyną postępowań sądowych często są niedogodności związane z brakiem możliwości podejmowania niektórych decyzji dotyczących dzieci. Na przykład nie można wyjechać za granicę z dzieckiem bez zgody obojga rodziców.

Baza dowodowa

Spory o pozbawienie praw rodzicielskich rozpatrywane są przy obowiązkowej obecności prokuratora i organów opiekuńczych.

Podstawy do pozbawienia praw rodzicielskich muszą być potwierdzone dowodami; sąd nie może wydać orzeczenia, opierając się wyłącznie na słowach powoda. I jeśli alkoholizm lub uzależnienie od narkotyków można potwierdzić zaświadczeniem, to wielu osobom nie jest jasne, jakie dokumenty powinny potwierdzać fakt ignorowania obowiązków wychowawczych. Zbieranie dowodów w celu zainicjowania procedury pozbawienia ojca praw rodzicielskich zajmuje dużo czasu i powinno być przeprowadzone przez doświadczonego prawnika, aby później dowody te zostały przyjęte przez sąd.

Jeśli jednak zdecydowali się Państwo pozbawić niedbałego małżonka wszystkich praw do dziecka, nie obejdzie się bez pomocy prawnika. Co więcej — nie wystarczy specjalista z dyplomem prawniczym, lecz prawdziwy profesjonalista w sprawach rodzinnych. Taki specjalista pomoże poprawnie sporządzić pozew, pomoże w zebraniu niezbędnych dokumentów i właściwie ustawi Państwa pozycję w sądzie.

Możliwe dowody: protokół z badania warunków zamieszkania dziecka, opinia organu opiekuńczego, informacje z placówek oświatowych i medycznych o braku uczestnictwa rodzica w życiu dziecka, informacje o zaległościach alimentacyjnych, dane o długotrwałej nieobecności rodzica w kraju; potwierdzenie popełnienia przestępstwa wobec dziecka.

Kolejność działań w procesie pozbawienia praw rodzicielskich:

1. Organ opieki i kurateli (jest wydziałem lokalnej administracji państwowej) przedstawia sądowi swoją pisemną opinię o celowości pozbawienia praw rodzicielskich. Dlatego zalecamy wcześniej zwrócić się do tego organu i nawiązać kontakty;
2. Sporządzić pozew (przykład pozwu). W pozwie wskazać wszystkie możliwe dodatkowe informacje, wynikające z konkretnej sytuacji życiowej — niechęć rodzica do dobrowolnego udzielania pomocy w utrzymaniu dziecka, posiadanie zadłużenia z tytułu alimentów, istnienie innej osoby, z którą wnioskodawca faktycznie pozostaje w relacjach rodzinnych i jej chęć adoptowania dziecka, a także relacje dziecka z tą osobą;
3. Pozew należy składać w sądzie według miejsca zameldowania pozwanego. Do pozwu koniecznie załączyć wszystkie dokumenty potwierdzające, pokwitowanie opłaty sądowej oraz kopie pozwu z dokumentami dla pozwanego i stron trzecich.

Szczegółową, krok po kroku instrukcję złożenia pozwu w sądzie można znaleźć pod następującym linkiem.

Ustawodawstwo:

• Kodeks rodzinny Ukrainy z dnia 10.01.2002;
• Postanowienie Plenum SN Ukrainy “O praktyce stosowania przez sądy ustawodawstwa przy rozpatrywaniu spraw o adopcję oraz o pozbawieniu i przywróceniu praw rodzicielskich” z dnia 30.03.2007 nr 3.